- لاله ستان
زمینی که در آن گل لاله فراوان روییده باشد، لاله زار، کنایه از رخ و گونۀ معشوق، برای مثال بنفشه زلف من آن آفتاب ترکستان / همی بنفشه پدید آرد از دو لاله ستان (فرخی - ۲۵۲) . گاه به ضرورت شعری لاله ستان خوانده می شود
معنی لاله ستان - جستجوی لغت در جدول جو
- لاله ستان(لَ / لِ سِ)
لالستان. لاله زار. جای بسیار روئیدن لاله:
سروبنان کنده و گلشن خراب
لاله ستان خشک و شکسته چمن.
کسائی.
بت من آن به دو رخ چون شکفته لاله ستان
چو دید روی مرا روی خویش کرد نهان.
فرخی.
چو می به گونۀ یاقوت شد هوا بستد
پیاله های عقیقی ز دست لاله ستان.
فرخی.
هم از سعادت و اقبال بود و بخت جوان
که دل نبستم بر گلستان و لاله ستان.
فرخی.
ابر سیاه چون حبشی دایه ای شده ست
باران چو شیر و لاله ستان کودکی به شیر.
منوچهری.
جان را نشنیدم که بود رنگ ولی جانش
همرنگ یکی لاله که در لاله ستانست.
منوچهری.
گذری گیر از آن پس به سوی لاله ستان
طوطیان بین همه منقار به پر خفته ستان.
منوچهری (دیوان چ دبیرسیاقی ص 194).
گیادانه بگشاد و بنوشت برگ
به لاله ستان اندرافتاد مرگ.
نظامی.
تو خود مطالعۀ باغ و بوستان نکنی
که بوستان بهاری و باغ لاله ستان.
سعدی
سروبنان کنده و گلشن خراب
لاله ستان خشک و شکسته چمن.
کسائی.
بت من آن به دو رخ چون شکفته لاله ستان
چو دید روی مرا روی خویش کرد نهان.
فرخی.
چو می به گونۀ یاقوت شد هوا بستد
پیاله های عقیقی ز دست لاله ستان.
فرخی.
هم از سعادت و اقبال بود و بخت جوان
که دل نبستم بر گلستان و لاله ستان.
فرخی.
ابر سیاه چون حبشی دایه ای شده ست
باران چو شیر و لاله ستان کودکی به شیر.
منوچهری.
جان را نشنیدم که بود رنگ ولی جانش
همرنگ یکی لاله که در لاله ستانست.
منوچهری.
گذری گیر از آن پس به سوی لاله ستان
طوطیان بین همه منقار به پر خفته ستان.
منوچهری (دیوان چ دبیرسیاقی ص 194).
گیادانه بگشاد و بنوشت برگ
به لاله ستان اندرافتاد مرگ.
نظامی.
تو خود مطالعۀ باغ و بوستان نکنی
که بوستان بهاری و باغ لاله ستان.
سعدی
- لاله ستان
لاله زار: هم از سعادت و اقبال بود و بخت جوان که دل نبستم بر گلستان و لاله ستان، رخسار: بنفشه زلف من آن آفتاب ترکستان همی بنفشه پدید آرد از دو لاله ستان. (فرخی. چا. د. 252)
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
مرغی خوش آواز، برای مثال پراگنده با مشک دم سنگ خوار / خروشان به هم شارک و لاله سار (خطیری - شاعران بی دیوان - ۲۹۲)
لاله زار، برای مثال باغ و لالستآنچه باشد آستینی برفشان / باغبان را گو بیا گر گل به دامن می بری (سعدی۲ - ۵۷۸)
تیره ای از جانوران دریایی که بدن آن ها مانند گل لاله است، کرینوئید. نوعی از آن را لالۀ دریایی می گویند
(لَ)
لغت نامه دهخدا
لاله ستان. رجوع به لاله ستان شود:
گر روا باشد که لالستان بود بر زاد سرو
بر مه روشن روا باشد که مشک افشان بود.
معزی.
باغ و لالستان چه باشد آستینی برفشان
باغبان را گو بیا گر دامن گل میبری.
سعدی.
، مجازاً رخسار نیکوان و محبوبان:
ای تماشاگاه جانها طرف لالستان تو
مطلع خورشید زیر زلف جان افشان تو.
خاقانی
گر روا باشد که لالستان بود بر زاد سرو
بر مه روشن روا باشد که مشک افشان بود.
معزی.
باغ و لالستان چه باشد آستینی برفشان
باغبان را گو بیا گر دامن گل میبری.
سعدی.
، مجازاً رخسار نیکوان و محبوبان:
ای تماشاگاه جانها طرف لالستان تو
مطلع خورشید زیر زلف جان افشان تو.
خاقانی
(خُ شِ)
لغت نامه دهخدا
مال ستاننده. آنکه مال از دیگران گیرد. زر و سیم گیرنده از دیگران. خراج ستان. ضبط کننده دارایی و خواستۀ کسان:
مر حاشیۀ شاه جهان را و حشم را
هم مال دهنده ست و هم مال ستان است.
منوچهری (دیوان چ دبیرسیاقی چ 1 ص 9)
مر حاشیۀ شاه جهان را و حشم را
هم مال دهنده ست و هم مال ستان است.
منوچهری (دیوان چ دبیرسیاقی چ 1 ص 9)
(لَ / لِ)
لغت نامه دهخدا
نام مرغی است خوش آواز. (برهان) :
پراکنده بی مشک دم سنگ خوار
خروشان به هم شارک و لاله سار.
خطیری
پراکنده بی مشک دم سنگ خوار
خروشان به هم شارک و لاله سار.
خطیری
(لَ / لِ سَ)
لغت نامه دهخدا
خواجه سرا و آن غلامی باشد که شرم وی بریده باشند. (از برهان). لالا سرا. (جهانگیری)
(لَ / لِ رُ)
لغت نامه دهخدا
صفت نیکوان. صاحب گونه های سرخ و لاله مانند. خوبروی:
دایم دل تو شاد به دیدار نگاری
شیرین سخنی نوش لبی لاله رخانی.
فرخی.
سوسن سیمین شده ست و سوزن زرین
لاله رخانم، ترا میان و مرا تن.
فرخی.
هم بت زنجیرجعدی هم بت زنجیرزلف
هم بت لاله جبینی هم بت لاله رخان.
منوچهری.
نگار لاله رخانی و ماه مشکین زلف
بلای لعبت چینی و حور سیم بری.
سوزنی
دایم دل تو شاد به دیدار نگاری
شیرین سخنی نوش لبی لاله رخانی.
فرخی.
سوسن سیمین شده ست و سوزن زرین
لاله رخانم، ترا میان و مرا تن.
فرخی.
هم بت زنجیرجعدی هم بت زنجیرزلف
هم بت لاله جبینی هم بت لاله رخان.
منوچهری.
نگار لاله رخانی و ماه مشکین زلف
بلای لعبت چینی و حور سیم بری.
سوزنی
جمع لاله رخ، دارای رخانی سرخ و لطیف چون لاله: هم بت زنجیر جعدی هم بت زنجیر زلف هم بت لاله جبینی هم بت لاله رخان. (منوچهری. د. 225)
لاله زار لاله ستان: باغ لالستان چه باشد آستینی برفشان باغبانرا گوبیا گر دامن گل میبری. (سعدی لغ)، رخسار نیکوان: ای تماشاگاه جان بر طرف لالستان تو مطلع خورشید زیر زلف مه جولان تو. (خاقانی. عبد. 658)
مرغی است خوش آواز و سر سرخ: پراکنده با مشکدم سنگخوار خروشان بهم شارک و لاله سار. (خطیری یا اسدی لغ)
